Niyazi Göğer kimdir, bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
Öncelikle Gazette Gazetesi çalışanlarına sizin nezdinizde böyle bir program düzenledikleri için teşekkür ediyorum. 1964 doğumluyum, 35 yıldır Adana’da esnafım. Halk Otobüsleri Oda Başkanıydım, 1 Mart 2020’de Adana Esnaf Odaları Birlik başkanlığına seçildim ve 1 yılın aşkın sürede orada esnafımıza hizmet veriyoruz.
Pandemi döneminde başkan oldunuz, bu 1 yılı nasıl geçirdiniz?
1 Mart’ta seçildik ama akabinde pandemiden dolayı yasaklar başladı. Tabi bizim için zor bir süreç oldu. İlk başlangıçta toplu taşımalarla ilgili hijyenik ortamda olmaları için ilaçlamalar yaptık. Zaman zaman oda başkanlarımızla bir araya gelerek esnafımızın sorunlarını konuştuk gerek yerelde gerek genelde sorunları çözmeye çalıştık. Bunlarla ilgili çalışmalarımız devam ediyor.
Size çok sayıda oda birlikleri bağlı, bu odalarında binlerce üyelerini düşünürsek, sizin için zor olmuyor mu?
Ben Niyazi Göğer olarak zoru başarmayı seven bir insanım. Yani hizmet etmeye kendimi adamış, hizmet etmekte gurur duyan bir insanım. Tabi Adana’mızda 79 oda, faal olarak 78 odamız var. Şu an 54 binden fazla faal olarak çalışan esnafımız var. Biz çalışmalarımızla esnafımıza ulaşmaya çalışıyoruz. Tabi pandemi sürecinde birebir esnaflarımızı, illerdeki ve ilçelerdeki odalarımızı ziyaret etme şansımız olmadı ama zaman zaman gerek online olarak gerek başkanlarımızla kısıtlı olarak bir araya gelip esnaflarımızın sorunlarını çözmeye çalışıyoruz.
Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’ne üye olmayan işletmeler var mı?
Bununla ilgi son zamanlarda biliyorsunuz hükümetimizin bu gelir kaybı desteğiyle ilgili 3 bin TL yardım ve büyükşehirlerde 750 TL, küçük şehirlerde 500 lira kira yardımıyla ilgili bir kampanyası oldu. Bu anlamda Adana’da 4 bin 900 tane esnafımız müracaatta bulunmamış. Biz, İl Ticaret Müdürlüğü’müzle ve valimizle birlikte bu esnaflarımıza ulaşmaya çalıştık. Bu arada bin 700’den fazla esnafımızın bakanlıkta ismi var ama bizim burada hangi odaya, nereye kayıt oldukları belli değil. Biz bu esnaflara ulaşamadık, ulaşsaydık eğer onlar da 3 bin TL para yardımı ve büyükşehir olduğumuz için 750 TL kira desteğini alabilecekler. Buradan Adana’daki kayıt dışı esnafımıza da sesleniyorum, bir an önce kayıt olsunlar, hükümetimizin vermiş olduğu destekten de yararlansınlar.
Peki, bir işletme için Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’ne üye olmanın avantajları nelerdir?
Birliğimize kayıt olunduğunda Halk Bankası aracılığıyla çok cüzi miktarda faizle kredi veriyorlar. Diğer bankalarda alınan kredinin faiz oranını yüzde 90 ise, orada yüzde 20 gibi düşük faizli olarak, her esnaf 225 bin liraya kadar kredi çekebiliyor. Devletimiz pandemi başladığında esnaf olanlarla ilgili bu kararı aldı. Ama maalesef birliğimize kayıtlı olmayanlar bu avantajdan faydalanamıyorlar.
Birliğinize üye olmayanlara herhangi yaptırım uyguluyor musunuz?
Biz 1 Mart’ta geldik, 11 Mart’ta pandemi süreci başladı. Bu süreç içerisinde esnaf zaten kapalıydı, zor durumdaydı. Bu anlamda esnafa gidip kayıt olup olmayanlarla ilgili bir çalışmamız olmadı. Ama pandemi süreci bittiğinde kayıtlı olmayan, vergi vermeyen esnaf olursa eğer, bununla ilgili Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği olarak 562 sayılı kanunda yer aldığı gibi, denetleyip, ihtarda bulunacağız. Bunu büyükşehir beledisiyle, bulunduğumuz ilçe belediyesiyle ve valilikle bir komisyon kurup, kayıt dışı olanları önlemeye çalışacağız. Tabi bu süreçte bunu yapma şansımız yok, zaten esnaf burnundan soluyor ama ileriki zamanlarda olacak.
Adana Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’nin ekonomideki payı nedir?
Biz birliğimize geldiğimizde borçlu olarak devraldık. Yani baya eksiklerimiz vardı, şu an için belirli bir payı yok. Birlik olarak ancak kendi yağıyla kavruluyor diyebilirim.
Size bağlı işletmelerin bünyesinde toplam olarak kaç istihdam var?
Bizim sicilli olarak 190 binin üzerinde ama faal olarak 54 bin 403 civarında kayıtlı, çalışıp hizmet veren esnafımız var. Geri kalanlar da silinenler, kayıt zamanla bırakmışlar terk etmiş olan kişiler.
Bir yıldır çok zor bir süreçten geçiyoruz, hayatı ciddi anlamda etkisi altına alan bir virüsle mücadele ediyoruz. Bu süreçte en çok etkilenen de esnaf oldu. Bununla ilgili devletin ve sizlerin önlemleri oldu ama size gelen başka sorunlar var mı?
Bu süreçte biliyorsunuz büyük sanayiciler kısıtlıda olsa ithalat ve ihracatına devam ettiler. Ama Esnaf Odaları Birliği’ne bağlı olan esnafımız gerçekten zor durumda kaldılar. Zaman zaman peyder pey bazı sektörler rahatlar gibi oldular, açıldılar ama geçtiğimiz günlerde başlayan Yeni Normalleşme Süreciyle birlikte kahveci, lokantacı, eğlence yeri gibi mekanların yarı açılma kararı bile bizim esnafımız için yeterli olmadı. Vatandaşımız biraz daha dikkatli olmalı. Maske, mesafe ve hijyen kurallarına uyup, normal hayatımıza dönelim.
Bu süreçte kapısına kilit vuran, kaydını sildiren işletmeler oldu mu?
Kaydını sildirenler de kapısına kilit vuranlar da oluyor elbette. Esnafımızın rahat olmadığını biliyoruz. Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı olarak her gün kaç esnafımız kayıt olmuş, kaç esnafımız terk etmiş tüm listeleri her gün masama gelir. 1 yıldır toplam yüzde 50-60’ın üzerinde kayıt olan var, yüzde 10’un altında terk eden var.
Zor durumda olan işletmelere birlik olarak nasıl desteğiniz oluyor?
Biz birliği borçlu olarak devraldık. Esnafımıza faizsiz kredi almaları konusunda ısrarcıyız. Esnafımız yeni açılıyor ama inşallah önümüzdeki süreçte hükümetimiz kararlar alır ve faizsiz kredi verirler. Çünkü esnaf şu anda açtı ama iş yerlerini kendi çarkını döndüremiyor. Kazanıp borcunu ödemeyi bırakın şu anda çalışanının yevmiyesini ödeyemiyor. Daha fazla desteğe ihtiyacımız olduğunu ifade etmek istiyorum.
Sizin “Esnaftan alışveriş yapın” çağrınız vardı, bununla ilgili ne söylemek istersiniz?
Adanalı hemşerilerimiz alışverişlerini esnafımızdan yapsınlar. Küçük esnaf komşumuz yani her zaman ifade ettiğimiz gibi borç alırsın, borç da yaparsın. Acil bir durum olduğunda arabanın, evinin anahtarını bırakırsın, gerekirse çocuğunu da bırakırsın. Bu yüzden esnafımıza destek olmamız gerekiyor. Bizim bu çağrımızdan sonra esnaflarımız beni arayıp teşekkür ettiler, yıllardır böyle destek görmediklerini söylediler. Esnafımıza maddi destek veremiyoruz ama en azından yapılması gereken hizmeti yaptık.
Adanalı esnafımıza söylemek istedikleriniz var mı?
Şimdi buradan duyuralım, sanayi sitesiyle ilgili küçük ölçekli bir projemiz var. Keresteciler, marangozlar, inşaat malzemeleri ve diğer kömür kooperatifimiz var. Bununla ilgili biz 2016 yılında ben birlik başkanı değildim ama bu kooperatif başkanıyla bizim dostluğumuz vardı, bununla ilgili çalışmalarımız oldu. Sarıçam mevkiinde otoban üzerinde 4 bin 500 dönümlük devlete ait olan bir arazi var. Biz oraya 13-14 meslek kuruluşunu barındıran büyük bir sanayi sitesi yapmayı düşünüyoruz. Bununla ilgili sayın valimiz ve Ömer Çelik’in hayata geçmesiyle ilgili destekleri oldu. İnşallah hayata geçirirsek bizim en az 13-14 meslek kuruluşu esnafımızı işte orada barındıracak yani orada en az 6 bin tane iş yeri olacak şekilde, ilk etapta 20 bin vatandaşın istihdam edileceği, ikinci etapta yani 2-3 yıl sonra tahmini 40 bin 60 bine kadar gidecek iş istihdamı sağlayacak bir kuruluş gerçekleştireceğiz. Esnafımızı böyle bir sanayi sitesine alırsak daha güzel olacak diye düşünüyorum. Ayrıca Ceyhan’da bizim 10 odamız var, orada devletimize ait binamız vardı. Ceyhan için oranın kiralamasını yaptık. Biliyorsunuz bizim Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’mizin bulunduğu yer uygun bir yer değil. Ulaştırma Bakanlığımıza ait uygun bir yer bulduk. Eğer Adana’daki esnafımıza orayı kazandırırsak güzel geniş bir Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği binası yapacağız inşallah, çalışmalarımız devam ediyor.