Doç. Dr. Müge Ensari Özay, dumanların solunması
sonrasında titreme, ateş, baş ağrısı ve vücut ağrıları gibi geçici grip benzeri
semptomlar ortaya çıkabileceği konusunda uyarıda bulundu. Özay, özellikle
yıpranmış ve çizilmiş teflon tavaların kanserojen maddeler oluşturması
nedeniyle kullanılmamasını, yüzeyi çizecek sert mutfak eşyaları kullanmaktan
kaçınılmasını ve yemek pişirmeden önce çizilmesini önlemek üzere az miktarda
yağ kullanılmasını tavsiye etti.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş
Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Müge Ensari Özay, yemek
pişirmede sık kullanılan teflon tavalarla ilgili önemli değerlendirmelerde
bulundu ve tavsiyelerini paylaştı.
Teflon tavaların yıllardır kullanılmakla beraber zararlı
etkilerinin de halen araştırıldığını belirten Doç. Dr. Müge Ensari Özay,
“Teflon tavalar ile ilgili toplum sağlığına verdiği zararlardan ötürü açılmış
davalar var. Bu davalardan birinde 2005 yılında ABD Çevre Koruma Dairesi,
teflon yapımının önemli bir bileşeni olan C8 olarak bilinen maddenin sağlık
tehlikelerini onlarca yıldır örtbas ettiği için ilgili firmaya para cezası
verdi. Teflon yapımında kullanılan PFOA (Perfloroalkil
asit) olarak da bilinen C8 maddesinin kansere neden olduğu biliniyor. 2006
yılında EPA, PFOA'nın olası insan kanserojen sınıflandırmasında olduğunu
doğruladı. Kanserin yanı sıra kadınlarda düşük riskini de artırdığını da
söylemek mümkün.” dedi.
Yapışmaz tava ya da tencerelerin en önemli maddelerinden
biri olan PFOA’nın teflon tavalarda bulunan çiziklerden üzerinde yapılan yemeğe
ya da teflon üretim fabrikaları çevresinde yer alan yerleşim birimlerinin su
kaynaklarına karışarak insan vücuda girdiğini ifade eden Doç. Dr. Müge Ensari
Özay, “Ancak günümüzde artık PFOA teflon üretiminde kullanılmıyor. Teflon
ürünlerinden PFOA çıkarılmış olsa da başka kimyasal bileşenler, yani PFAS (per-
ve polifloroaklil maddeler) kullanılıyor. Teflon ürünlerde bulunan bu
bileşenler sağlık açısından risk oluşturabilirler. Bu bileşenlerin doğasını ve
insan vücudunu nasıl etkilediklerini daha iyi anlamak için araştırmalar devam
ediyor.” diye konuştu.
Genel olarak teflonun güvenli ve kararlı bir bileşik
olduğunu belirten Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Bilimsel çalışmalarda teflonun aşırı
ısınmasıyla ilgili riskler de incelendi. 260°C'nin üzerindeki sıcaklıklarda
yapışmaz pişirme kaplarındaki teflon kaplamalar parçalanmaya başlayarak havaya
toksik kimyasallar salar. Bu dumanların solunması polimer dumanı ateşi olarak
bilinen geçici semptomlara yol açabilir. Titreme, ateş, baş ağrısı ve vücut
ağrıları gibi geçici grip benzeri semptomlar oluşturur. Başlangıç, maruziyetten
4-10 saat sonra ortaya çıkar ve durum genellikle 12-48 saat içinde düzelir.
Bazı vaka çalışmaları, aşırı ısınmış teflona maruz kalmanın akciğer hasarı gibi
yan etkileri olduğunu da bildiriyor.” ifadelerini kullandı.
Teflon tavaların kullanılmasında bazı noktalara dikkat
etmek gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Müge Ensari Özay, tavsiyelerini şöyle
sıraladı:
Özellikle çizilmiş ve yıpranmış tavalar ‘kanserojen
maddeler’ oluşturması nedeniyle kullanılmamalı,
Yemek pişirme esnasında çıkan dumanların solunmaması için
iyi bir havalandırma tesisatının bulunmasına dikkat edilmeli,
Teflon tencere ve tavaların yüzeyini çizebilecek metal ve
sert mutfak eşyaları kullanmaktan kaçınılmalı,
Yemeğin tencere ve tavalardaki metallerle temas halinde
olduğu süre en aza indirilmeli,
Teflon kapları kullanmaya başlamadan önce çizilmeyi
önlemek için az miktarda yağ kullanılmalı,
Ayrıca bakteri oluşumunu önlemek ve gıda kaynaklı
hastalık riskini azaltmak için pişirme kapları her seferinde iyice
temizlenmeli.