KİHAYKO Yönetim Kurulu Başkanı Metin Yıldırım, Meclis gündeminde yer alan ve sokak hayvanlarının toplanarak barınaklarda uyutulmasını öngören yasa teklifine sert tepki gösterdi. Yıldırım, bu teklifin hayvan haklarına ve insanlık onuruna aykırı olduğunu belirterek, yasanın sokak hayvanları üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirdi.

Yıldırım, yasa teklifinin genel içeriği ve amacı hakkında şunları söyledi: "Bu yasa teklifi, sokak hayvanlarının toplanarak barınaklarda uyutulmasını öngörüyor. Bu kesinlikle kabul edilebilir bir öngörü değil. Türkiye'nin gündeminde ciddi tartışmalara yol açan bu konuda, gönüllü kuruluşlar ve kurumsal sivil toplumörgütlerinin görüşleri göz önüne alınarak toplumsal uzlaşı çerçevesinde bir çözüm üretilmelidir."

Mevcut yasalara göre sokak hayvanlarının durumunu da değerlendiren Yıldırım, "Şu an yürürlükte olan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'na göre, sokaklarda yaşayan hayvanların yaşam alanı yaşadıkları yerlerdir. Hayvanların doğasına uygun koşullarda özgürce yaşaması önceliklidir. Barınaklar ise yalnızca hasta, bakıma muhtaç ve sokakta yaşamını sürdüremeyecek yaşlı hayvanların barınacağı yerlerdir" dedi.

Yıldırım, Meclis’te gündeme gelen hayvanların uyutulması konusunun insani ve vicdani açıdan ciddi kaygılar taşıdığını vurguladı. Ayrıca bu uygulamanın uluslararası yasalarda yer alan "saygı" anlayışına ters düştüğünü belirtti.

Bu yasa teklifinin hayata geçirilmesinin Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası hayvan hakları anlaşmalarına aykırı olduğunu söyleyen Yıldırım, "Bu teklif, insani ve vicdani kaygıların yanı sıra uluslararası hayvan hakları anlaşmalarına da aykırıdır. Hayvanların yaşam hakkına saygı gösterilmesi gerektiği tüm uluslararası sözleşmelerde açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle, sokak hayvanlarının toplanarak uyutulması kabul edilemez" diye konuştu.

Metin Yıldırım, sokak hayvanlarının uyutulmasının etik açıdan kabul edilemez olduğunu öne sürerek, "Sokak hayvanlarının uyutulması kesinlikle etik bir anlayış değildir. 2004 yılında bu ülkede ilk kez Hayvanları Koruma Kanunu'nu çıkaran ve 2021 yılında hayvana şiddet ve kötü muameleye hapis cezası getirildi. Sokak hayvanları sorununun bu derece ciddi tartışmalara yol açmasının asıl nedeni, belediyelerin kısırlaştırma çalışmalarını yapmamaları ve yasal zorunlulukları yerine getirmemeleridir" diye konuştu.

ALTERNATİF ÇÖZÜMLER VE BELEDİYELERİN ROLÜ

Sokak hayvanları sorununa alternatif çözümler konusunda Yıldırım, mevcut yasaların yeterli olduğunu ve belediyelerin kısırlaştırma konusunda yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini dikkat çekti.

Yasa teklifinin uygulanması ve denetimi konusunda ciddi sıkıntılar yaşanacağını öngördüğünü dile getiren Yıldırım, şunları kaydetti:

"Mevcut yasada zaten belediyelere kısırlaştırma konusunda yasal yükümlülükler verilmiş. Mevzuatı uygulamayan belediyelere ciddi ve caydırıcı yaptırımlar uygulanmalı ve gerekirse belediyelerin TCK kapsamında yargılanmasının önünü açacak kanuni düzenlemeler yapılmalıdır. Bu öngörülen yasa teklifi Mecliste kabul edilse bile, uygulama konusunda çok ciddi sıkıntılar yaşanacaktır. Şu an ülke gündeminde siyasetçiler, bilim insanları ve milyonlarca hayvansever bu düzenlemeye yönelik tepkiler ortaya koymakta. Ciddi eylem organizasyonları ve protestolar gündeme gelmekte."

Yine Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB), sokak hayvanlarının enjeksiyonla öldürülmesini de içeren yasa teklifine karşı açıklama yaptığını belirten Yıldırım, “Sahipsiz hayvan popülasyonundaki artış sebebinin yerel yönetimlerin Hayvanları Koruma Kanunu’nun gerekliliklerini yerine getirmemesi olduğunu söyleyen veteriner hekimler, sokak hayvanlarının enjeksiyonla öldürülmesini de içeren yasa teklifi kabul edilirse uygulamayacaklarını duyurdu. Ayrıca Türkiye Barolar Birliği (TBB), “başıboş köpekler” sorununun çözümü için “sokak hayvanlarının uyutulması” maddesini de kapsayan yasa değişikliği teklifine tepki gösterdi” dedi.

“SORUNA İLİŞKİN ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİ ŞÖYLE SIRALAYABİLİRİZ”

Soruna ilişkin çözüm önerilerini sunan Metin Yıldırım, şunları söyledi:

“Büyükşehir belediyelerinde veteriner halk sağlığı daire başkanlığı ve diğer belediyelerde veteriner işleri müdürlüğü kurulmalıdır. Veteriner halk sağlığı daire başkanlığı ve veteriner işleri müdürlüklerinde nitelikli ve yeterli sayıda personel istihdamı sağlanmalıdır. Geçici bakımevi kapasitesini karşılar sayıda veteriner hekim, hayvan sağlığı yardımcı personeli ve işçi personel bulunmalıdır. Bu konuda standartlar oluşturulmalıdır. Geçici hayvan bakımevinde çalışan yardımcı personeller hijyen, hayvan davranışları, hayvan refahı ve bakımı, hayvanların tutulması ve yakalanması konusunda eğitim almalıdır.”

Yıldırım, ihtiyaç duyulan bölgelerde veteriner fakülteleri ve serbest veteriner hekimlerden kısırlaştırma çalışmalarında destek alınması konusuna değindi. Sahipli hayvanlar da dahil olmak üzere kontrolsüz üreme ve denetimsiz ticari satışların önüne geçilmesi gerektiğini söyleyen Yıldırım, üretim yapılacaksa ilgili bakanlığın denetimi ve mutlaka veteriner hekimlerin denetimi ve onayıyla olmasını kaydetti.

Sahipsiz kedi ve köpeklerin sokaktan sahiplenilmesi özendirilmesine sahiplenilmesi halinde kimliklendirilmesi ile ilgili zorluklar ortadan kaldırılmasını aktaran Yıldırım her yaştaki hayvan kimliklendirmesine dikkat çekti.  

Çevreye uyum gösteremeyen, yaşlı, zayıf, engelli vb. Köpekler ve kediler sahiplendirilinceye kadar veya hayatları boyunca bakımevlerinde kalmasını dile getiren Yıldırım, “Hayvan sahiplenme şartları yeniden düzenlenmelidir. Sokağa terkedilen hayvanlara ilişkin hayvan sahiplerine ciddi yaptırımlar uygulanmalıdır.  Önemli bir sokak hayvanı kaynağı olan kırsal yerleşim alanları ile tarım işletmelerindeki hayvanlar denetim altına alınmalıdır. Sahiplendirmenin özendirilmesi, devletin bu konuda destek vermesi, bireysel sahiplenmenin yanı sıra, ülkemizde bulunan çok sayıda şirketin ve kamu kurumlarının hayvanları sahiplenmesi sağlanmalıdır. Çözüm için başta meslek örgütleri olmak üzere sivil toplum örgütleri ve diğer gönüllülerden yardım alınmalı, destekleri istismar eden kişi ve kurumlar denetlenmelidir” şeklinde konuştu.