İstanbul'un nüfusu, geçen yıl bir önceki yıla göre 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602'ye yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2024 sonuçlarını açıkladı.
Bülten hazırlanırken, Mekansal Adres Kayıt Sistemi'nin (MAKS) kullanılmaya başlanmasıyla birlikte fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan, "yoğun kent, orta yoğun kent ve kır" ayrımında oluşturulan yeni bir sınıflama da yapıldı.
Avrupa İstatistik Ofisi tarafından geliştirilen yeni kent-kır sınıflamasında, "kentleşme derecesi" esas alındı. Bu sınıflama, bir kilometrekarelik alanlar olarak tanımlanan "gridler" üzerinden nüfus yoğunluğuna bağlı olarak bir alanın kent-kır özelliklerini gösterirken, veri kaynağı olarak MAKS ve 31 Aralık 2024 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kullanıldı. Kentsel sınıfı belirlenen mahalle ve köylerin nüfusları toplulaştırılarak yeni kent-kır tanımına göre il ve ilçe düzeyinde nüfuslar elde edildi.
Bu sınıflamaya göre, Türkiye nüfusunun yüzde 67,2'sinin "yoğun kent", yüzde 15,5'inin "orta yoğun kent" ve yüzde 17,2'sinin ise "kır" olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı görüldü.
Türkiye'de 2023'te bir önceki yıla göre 10 ilin nüfusunda azalma görülürken, 2024 yılında nüfusu azalan il sayısı 40 oldu.
İstanbul'un nüfusu 15 milyon 701 bin 602'ye çıktı
İstanbul'un nüfusu, bir önceki yıla kıyasla 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602 kişiye ulaştı. Türkiye nüfusunun yüzde 18,3'ünün ikamet ettiği İstanbul'u, 5 milyon 864 bin 49 kişiyle Ankara, 4 milyon 493 bin 242 kişiyle İzmir, 3 milyon 238 bin 618 kişiyle Bursa ve 2 milyon 722 bin 103 kişiyle Antalya izledi.
Bayburt, 83 bin 676 kişiyle en az nüfusa sahip il oldu. Bu ili, 86 bin 612 kişiyle Tunceli, 91 bin 354 kişiyle Ardahan, 142 bin 617 kişiyle Gümüşhane ve 156 bin 739 kişiyle Kilis takip etti.
Yaşlı nüfus arttı, ortanca yaş yükseldi
Türkiye'nin 2007 ve 2024 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalmaya bağlı olarak yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görüldü.
Türkiye'de 2023'te 34 olan ortanca yaş, 2024'te 34,4'e çıktı. Cinsiyete göre incelendiğinde, ortanca yaşın erkeklerde 33,2'den 33,7'ye, kadınlarda ise 34,7'den 35,2'ye çıktığı hesaplandı.
Ortanca yaşın illere göre dağılımında Sinop, 43,4 ile en yüksek ortanca yaş değerine sahip il olarak kayıtlara geçti. Bu ili, 42,9'er ile Giresun ve Kastamonu izledi. Öte yandan 21,4 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip il oldu. Şanlıurfa'yı, 23 ile Şırnak ve 24,5'er ile Ağrı ve Siirt takip etti.
Ortanca yaşın illere ve cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 42,5 ile Sinop en yüksek ortanca yaşa sahip il olarak belirlendi. En düşük ortanca yaşa sahip yer ise 21 ile Şanlıurfa olarak tespit edildi. Kadınlarda 44,3 ile Sinop yine en yüksek ortanca yaş değerini alırken Şanlıurfa 21,9 ile en düşük ortanca yaş değerine sahip il olarak kayıtlara geçti.
- Erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranı daha yüksek
Türkiye'de 2009 ve 2024 yılllarında cinsiyete göre medeni durumun dağılımı incelendiğinde, erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranının kadınlara göre daha yüksek olduğu, kadınlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranının erkeklerden daha çok olduğu saptandı. Evlilerin oranının 2009 ve 2024 yılında her iki cinsiyette de birbirine yakın oranlarda olduğu hesaplandı.
Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2007 yılında yüzde 66,5 iken 2024'te yüzde 68,4 oldu. Çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı yüzde 26,4'ten yüzde 20,9'a gerilerken 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise yüzde 7,1'den yüzde 10,6'ya yükseldi.
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı, 2023 yılında yüzde 46,3 iken 2024 yılında yüzde 46,1'e düştü.
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı, yüzde 31,4'ten yüzde 30,6'ya gerilerken çalışma çağındaki birey başına düşen yaşlı birey sayısını ölçen yaşlı bağımlılık oranı yüzde 15'ten yüzde 15,5'e çıktı. Diğer bir ifadeyle, Türkiye'de 2024 yılında çalışma çağındaki her 100 kişi, 30,6 çocuğa ve 15,5 yaşlıya baktı.
Ülkede kilometrekareye düşen kişi sayısı 111
Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan "bir kilometrekareye düşen kişi sayısı", Türkiye genelinde 111 oldu. İstanbul, kilometrekareye düşen 2 bin 934 kişiyle nüfus yoğunluğu en yüksek il olarak kayıtlara geçti. Bu ilin ardından 623 kişiyle Kocaeli ve 390 kişiyle en küçük yüz ölçümüne sahip il olan Yalova geldi.
Diğer yandan nüfus yoğunluğu en az olan il ise bir önceki yılda olduğu gibi kilometrekareye düşen 11 kişiyle Tunceli olarak belirlendi. Bu ili, 19 kişiyle Ardahan ve 21'er kişiyle Erzincan ve Gümüşhane izledi.
Yüz ölçümü büyüklüğünde ilk sırada yer alan Konya'nın nüfus yoğunluğu 59 olarak belirlendi.
2023-2024 yılları itibarıyla illerin nüfusları şöyle:
Toplam85.372.37785.664.944 İstanbul15.655.92415.701.602 Ankara5.803.4825.864.049 İzmir4.479.5254.493.242 Bursa3.214.5713.238.618 Antalya2.696.2492.722.103 Konya2.320.2412.330.024 Adana2.270.2982.280.484 Şanlıurfa2.213.9642.237.745 Gaziantep2.164.1342.193.363 Kocaeli2.102.9072.130.006 Mersin1.938.3891.954.279 Diyarbakır1.818.1331.833.684 Hatay1.544.6401.562.185 Manisa1.475.7161.475.353 Kayseri1.445.6831.452.458 Samsun1.377.5461.382.376 Balıkesir1.273.5191.276.096 Tekirdağ1.167.0591.187.162 Aydın1.161.7021.165.943 Kahramanmaraş1.116.6181.134.105 Van1.127.6121.118.087 Sakarya1.098.1151.110.735 Muğla1.066.7361.081.867 Denizli1.059.0821.061.371 Eskişehir915.418921.630 Mardin888.874895.911 Trabzon824.352822.270 Ordu775.800770.711 Malatya742.725750.491 Afyonkarahisar751.344750.193 Erzurum749.993745.005 Batman647.205654.528 Sivas650.401637.007 Tokat606.934612.674 Adıyaman604.978611.037 Elazığ604.411603.941 Zonguldak591.492586.802 Kütahya575.674571.078 Şırnak570.745570.826 Çanakkale570.499568.966 Osmaniye557.666561.061 Çorum528.351521.335 Ağrı511.238499.801 Giresun461.712455.922 Isparta449.777446.409 Aksaray438.504439.474 Edirne419.913421.247 Yozgat420.699413.161 Düzce409.865412.344 Muş399.879392.301 Kastamonu388.990381.991 Kırklareli377.156379.031 Uşak377.001375.310 Niğde377.080372.708 Bitlis359.747359.808 Rize350.506346.977 Amasya339.529342.378 Siirt347.412336.453 Bolu324.789326.409 Nevşehir315.994317.952 Yalova304.780307.882 Bingöl285.655283.276 Kırıkkale285.744283.053 Hakkari287.625282.191 Burdur277.452275.826 Kars278.335272.300 Karaman263.960262.791 Karabük255.242250.478 Kırşehir247.179244.546 Erzincan243.399241.239 Bilecik228.058228.495 Sinop229.716226.957 Iğdır209.738206.857 Bartın207.238206.715 Çankırı205.501199.981 Artvin172.356169.280 Kilis155.179156.739 Gümüşhane148.539142.617 Ardahan92.81991.354 Tunceli89.31786.612 Bayburt86.04783.676