Geçtiğimiz Mayıs ayında helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin yerine geçici Cumhurbaşkanı olarak atanan Birinci Başkan Yardımcısı Muhammed Muhbir, Cumhurbaşkanlığı Seçimi tarihini 28 Haziran olarak açıklamıştı.
İki turda gerçekleşen seçimlerde, İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Peşezkiyan oldu.
Türk asıllı İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Peşezkiyan’ın seçilmesi, İran’da önemli bir değişimi de beraberinde getirmiştir. Şüphesiz, İran'da siyasi, ekonomik ve sosyal olarak birçok etki yaratacak.
Peşezkiyan, seçim kampanyası boyunca ülkenin iç ve dış politikasında değişiklikler yapacağını ve halkın ekonomik zorluklarla mücadele etmesine yardımcı olacağını vaat etmişti. Peşizkiyan'ın başkanlığı döneminde İran'ın siyasi yapısında ve dış ilişkilerinde belirgin değişiklikler görülebilir.
İran'daki sosyal yapıda da önemli değişiklikler yaşanması muhtemel. Peşezkiyan, halkın taleplerini ve ihtiyaçlarını dikkate alacağını ve toplumda adaleti sağlayacağını seçim kampanyasında duyurmuştu.
Çünkü en fazla buna İranlı kadınların ihtiyacı var.
Tahran Kasabı olarak da bilinen İbrahim Reisi döneminde, en fazla kadınlar zulme uğradı.
Belki de Peşizkiyan, insan hakları ve özgürlükler konusunda da iyileştirmeler yapar ve halkın özgürlüklerine daha fazla saygı gösterilebilir.
Özellikle de kadınlara…
Peşezkiyan'ın döneminde İran'da gerçekleştirilecek olan reformlar, ülkenin uluslararası ilişkilerini de etkileyebilir. Peşezkiyan, seçim kampanyası boyunca ülkenin uluslararası ilişkilerde daha aktif rol alacağını ve uluslararası toplumla daha iyi ilişkiler kuracağını vaat etmişti.
Pek tabii, Peşezkiyan'ın başkanlığı döneminde karşılaşabileceği zorluklar da olacak ve reform süreci de hayli zaman alabilir. Peşezkiyan'ın İran'da gerçekleştireceği reformların başarılı olması için halkın destek vermesi ve güçlü bir irade göstermesi gerekiyor.
PEKİ, YENİ İRAN’IN BAŞKANI’NIN TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİ NASIL OLACAK?
Mesud Peşezkiyan’ın başkan olması Türkiye-İran ilişkilerine önemli bir yansıma yapacak. Türkiye-İran arasındaki ilişkilerin tarihsel kökleri oldukça derin.
Türkiye ve İran arasındaki ticaret hacmi oldukça yüksek ve enerji konusunda da işbirliği yapılıyor.
Türkiye-İran ilişkilerinde yaşanabilecek herhangi bir gerilimin bölgesel dengeleri nasıl etkileyeceği de önemli bir konu. Türkiye ve İran, Orta Doğu'da stratejik öneme sahip olan ülkeler ve bölgesel güçler arasındaki ilişkilerde belirleyici bir rol oynamakta. Bu nedenle, Peşezkiyan'ın seçilmesinin ardından bölgesel dengelerin nasıl şekilleneceği büyük bir merak konusu.
Mesud Peşezkiyan'ın başkanlık görevine gelmesi, İran'da siyasi bir değişimin yaşanması anlamına gelirken, aynı zamanda Türkiye ile olan ilişkilerinde de bazı değişikliklere yol açabilir.
Aslında Peşezkiyan'ın Türkiye ile ilişkilerini nasıl yönlendireceği konusunda belirli ipuçları var. Öncelikle, Peşezkiyan'ın Türkiye ile ilişkilerini geliştirmeye yönelik adımlar atacağı ve iki ülke arasındaki işbirliğini artırmak isteyecek. Ve böylelikle ticaret, enerji, güvenlik ve diğer alanlarda işbirliğini güçlendirmeyi içerebilir.
Peşezkiyan'ın Türkiye ile ilişkilerini sürdürürken, İran'ın bölgesel politikalarını da dikkate alması gerekecek. Özellikle Suriye, Irak ve Yemen gibi ülkelerdeki çatışmalar, ayrıca Rusya-Ukrayna savaşı, Filistin-İsrail savaşı göz önünde bulundurulduğunda, İran'ın Türkiye ile olan ilişkilerini dengeli bir şekilde yönetmesi önemli olacak. Peşezkiyan'ın bölgesel politikalarını Türkiye'nin çıkarlarıyla uzlaştırması da önemli olacak.
Türkiye'nin Peşezkiyan'ın yönetimindeki İran ile ilişkileri de önemli bir rol oynayacak. Türkiye'nin bölgedeki stratejik çıkarları, Ortadoğu'daki etkisi ve bölgesel politikaları, İran ile olan ilişkilerini etkilediği gibi Peşezkiyan'ın Türkiye ile olan ilişkilerinde de Türkiye'nin bölgesel politikalarını dikkate alması şart.
Mesud Peşezkiyan'ın Türkiye ile İlişkilerinde İzlemesi Gereken Stratejiler;
Diyaloğu güçlendirmek: İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin güçlendirilmesi ve düzenli olarak yapılacak görüşmeler ile her türlü sorunun karşılıklı olarak çözülmesi sağlanabilir.
İkili ticaretin artırılması: Ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve karşılıklı ticaretin artırılması için ortak projeler ve anlaşmalar yapılabilir.
Kültürel ve sosyal ilişkilerin güçlendirilmesi: İki ülke arasındaki kültürel etkileşimin artırılması ve kültürel etkinliklerin desteklenmesi ile daha sıkı bir işbirliği sağlanabilir.
Bölgesel güvenlik konularında işbirliği: Türkiye ve İran, bölgedeki güvenlik konularında ortak çıkarlara sahip. Bölgesel güvenliği sağlamak için işbirliği yapılabilir.
Özellikle Suriye ve Irak gibi komşu ülkelerdeki krizlerde işbirliği: İki ülke, bölgedeki krizlere çözüm bulmak için birlikte çalışabilir ve istikrarı sağlamak için işbirliği yapabilir.
Enerji sektöründe işbirliği: Türkiye ve İran, enerji konusunda işbirliği yaparak enerji kaynaklarını paylaşabilir ve enerji projeleri geliştirebilir.
Evet, Türk asıllı olmaktan gurur duyduğunu söyleyen Mesud Peşezkiyan'ın başkanlığı döneminde İran'ın geleceği ile ilgili nasıl bir yol izleyeceği merak konusu.
Başkanlığı döneminde neler yapacağını hep birlikte takip edeceğiz.