Çanakkale Savaşları Üzerine - CAN UĞURATEŞ

Çanakkale Savaşları Üzerine - CAN UĞURATEŞ

18.03.2019 12:18 | Güncelleme Tarihi: 18.03.2019 12:18

Çanakkale savaşları, etkileri ve sonuçlarıyla, Dünya harp tarihinde kendine önemli bir yer edinir. İtilaf Devletleri Çanakkale’de karşılaştıkları direnişle, bu harekâttan hedeflediklerine ulaşamadı. Ancak bu savaş, Birinci Büyük Harp sonrası Türk milliyetçiliğinin duygularıyla oluşan, kendine güven ve hırsla, Milli Mücadelede bir önder yarattı. Ayrıca, Dünya siyasi tarihinde de bir dönüm noktası oldu. Çanakkale Savaşları, sonuçlarıyla, muhteşem Rusya’nın bir rejim değişikliğine gitmesinde rol alarak, 1990’lara kadar devam eden soğuk savaşın bloklarından biri olan, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin ortaya çıkmasına imkân sağlarken, Dünyanın, Prusya coğrafyasından doğan Marks ve Engels ile gelişen komünizm kavramlarıyla, Sovyet Rusya üzerinden keskin tanışmasını sağladı. Böylece, çok farkında olunmasa da günümüze kadar gelen kutuplaşmalarda da önemli bir etken oldu.

Çanakkale, yaşanan mücadeleler neticesinde, itilaf devletlerinin planladığı şekilde geçilemedi. Muharebeler süresince yaşananlar ve ardından yapılan söylemlerle, Çanakkale Savaşları Dünya Harp Tarihinde efsaneleşirken, yaşananlar, orada muhteşem bir mücadele sergileyen her iki tarafın da hafızalarından hiçbir zaman silinmedi.

Savaşan her iki taraftan binlerce insanın insanüstü mücadelesinde, kimi askerler tarihin tozlu sayfalarında sıradan yerlerini alırken, kimi askerler her daim kahramanlıklarıyla ve onurlu mücadeleleriyle örnek gösterilerek anıldı. Bir asker ise yaptıklarıyla kahramanlaşarak milletinin kaderini değiştirirken, yeniden şekillenen Dünya coğrafyasında oluşan jeopolitikte, lider konumuna geldi ve ölümsüzleşti. Bu asker Mustafa Kemal’di.

Çanakkale Savaşlarında, Milli Mücadele süresince adı geçen ve kahramanlaşan birçok asker vardı. Fevzi Çakmak, Kazım Karabekir, Nuri Conker ve daha niceleri de Çanakkale’deydi. Ancak,  Çanakkale Savaşları’nda 3. Kolordu Komutanı olan Esat Paşa (Korgeneral Bülkat), “Düşman donanmasına, Çanakkale Boğazı’na yaklaşmak ve Boğaz’ı zorlayıp İstanbul’a gelmek fırsatını vermeyenlerin birincisi Cevat (Çobanlı) Paşa, ikincisi ben, kesin sonucu sağlayanı da Anafartalar Komutanı Mustafa Kemal Paşa’dır.” der (L.Erdemir-K.Solak, Çanakkale Muharebelerinin İdaresi).  Bu söylemden de anlaşılacağı gibi, savaşın kaderini değiştiren ve kesin sonucun alınmasını sağlayan komutan, Mustafa Kemal’di ve O, bu savaşın ardından efsaneleşerek, Milli Mücadelede halkının tek önderi oldu.

Orada mücadele sergileyenlerin davranışlarıyla, yaşadıklarıyla; savaş sonrasına yansıyan dramlarla, insanüstü mücadele örnekleriyle Çanakkale Savaşları efsaneleşerek Dünya Harp Tarihinde olduğu kadar, katılan ülke halklarının bilincinde de kendine unutulmaz bir yer edindi.

Çanakkale Boğazı önlerinde yapılan deniz savaşları ve ardından muhteşem Gelibolu Muharebelerinde dökülen ter ve kanla; azim, cesaret, feragat ve fedakârlıklarla, Çanakkale, Türk’ten başkasına geçilmez oldu.